Ο περιηγητισμός εμφανίζεται στον Άθω ήδη από τις αρχές του 15ου αιώνα και ως φαινόμενο αναπτύσσεται και αυξάνει ιδιαίτερα στον 19ο και ώς τις αρχές του 20ού αιώνα. Εκδηλώνεται πολλές φορές είτε ως ταξίδι με ειδικούς σκοπούς (συλλογή κυρίως χειρογράφων), είτε για την ικανοποίηση περιεργειών και ανησυχιών ή και πνευματικών αναζητήσεων. Τα αθωνικά μνημεία (καθολικά και οικοδομικά συγκροτήματα), οι καλλιτεχνικοί θησαυροί και οι βιβλιοθήκες μέσα από τα μάτια των περιηγητών, οι χαρτογραφικές και φωτογραφικές απεικονίσεις και ακόμη η διαφοροποιημένη ματιά του ορθόδοξου περιηγητή είναι τα κύρια θέματα των επιστημονικών ανακοινώσεων.

Στο πλαίσιο της Έκθεσης «Άγιον Όρος – Κειμήλια Πρωτάτου» οργανώθηκε το πρώτο επιστημονικό συνέδριο αφιερωμένο στο Πρωτάτο με τη διπλή του έννοια: ως διοικητικού και πνευματικού κέντρου του Αγίου Όρους και ως ναού, λατρευτικού κέντρου του συνόλου της μοναστικής Αθωνικής πολιτείας. Μεγάλος αριθμός συμβολών εστίασαν στην ιστορία του ναού-μνημείου, στην αρχιτεκτονική αλλά και στη μνημειακή ζωγραφική του, έργο του Μανουήλ Πανσελήνου, κορυφαίου ζωγράφου της παλαιολόγειας περιόδου.  Ιδιαίτερη βαρύτητα είχαν οι ανακοινώσεις που αφορούσαν τα προβλήματα αλλά και τις λύσεις που προτάθηκαν για τη συντήρηση και αποκατάσταση τόσο του ναού-μνημείου, όσο και των τοιχογραφιών του.