logo GR

Μάιος - Σεπτέμβριος 2008

Μια ενδιαφέρουσα ως τεχνική και ως ντοκουμέντο, έκθεση φωτογραφίας για το ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ του γνωστού βυζαντινολόγου, τακτικού μέλους της Ακαδημίας Αθηνών  Παναγιώτη ΒοΒοκοτόπουλοςυ, συζύγου της αειμνήστου αρχαιολόγου Ιουλίας ΒοΒοκοτόπουλοςυ, εγκαινιάστηκε την Τρίτη 13 Μαΐου 2008 στις εγκαταστάσεις  της Αγιορειτικής Εστίας, στο μέγαρο Νεδέλκου.

Η έκθεση

Για πέντε μήνες, ο Παναγιώτης Βοκοτόπουλος, παρουσίασε στο Μέγαρο Νεδέλκου μέρος του πλούσιου φωτογραφικού του αρχείου από το Άγιο  Όρος της περιόδου 1956 έως 2001.

Οι φωτογραφίες του καλύπτουν αυτή την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περίοδο της ζωής της Μοναστικής Πολιτείας, μίας εποχής που δεν υπάρχει πια. Αποτυπώνουν την κρίσιμη περίοδο των προβλημάτων από την λειψανδρία, την έλλειψη πόρων και γενικότερου ενδιαφέροντος της Πολιτείας για την διάσωση της μοναδικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, και ταυτόχρονα την πνευματική ζωή, την τήρηση απαρασάλευτης της λατρευτικής και λειτουργικής ζωής της καθημερινότητας των μοναχών, όπου με ελάχιστα μέσα, με προσωπική σκληρή δουλειά αγωνίστηκαν να κρατήσουν όρθια γιγαντιαία κτίρια, συγκροτήματα Καθολικών, Σκήτες, και παρεκκλήσια που η φθορά, ο χρόνος και οι συνθήκες απειλούσαν με κατάρρευση.

Με ματιά διεισδυτική και με προσέγγιση γεμάτη σεβασμό και ταυτόχρονα ρεαλισμό, καταγράφεται, από ένα μύστη της φωτογραφικής τέχνης, ένα μοναδικό ντοκουμέντο στο οποίο διακρίνεται η φθορά, η πατίνα του χρόνου, η προσπάθεια των Μοναχών να διασώσουν με κάθε τρόπο τα αρχιτεκτονικά έργα από την καταστροφή με χρήση όποιων υλικών είχαν στη διάθεσή τους, όπου τα χρωματικά υπολείμματα του χρόνου συναντούν τα έντονα κόκκινα, γαλάζια, κίτρινα χρώματα, σε ένα εντυπωσιακό συνδυασμό, που δεν υπάρχει πλέον.

Πρόκειται για την διάσωση μιας στιγμής της υπερχιλιετούς ζωής του Αγίου Όρους, σε ένα περιβάλλον που δεν αλλοίωσαν ακόμη, οι ανάγκες της εποχής, και των μεγάλων έργων συντήρησης και αποκατάστασης, που συντελούνται εδώ και τρεις δεκαετίες στο Άγιον Όρος.

Ο Παναγιώτης Βοκοτόπουλος

Πολυσχιδής προσωπικότητα με πλούσιο έργο στην αρχαιολογία, την αρχιτεκτονική, την βυζαντινή ζωγραφική και τα χειρόγραφα ένας εγκυκλοπαιδιστής του καιρού μας, καθηγητής στα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Αθηνών, με μια τεράστια ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία, συνεργάστηκε με την  Αγιορειτική Εστία, στην έκδοση των εικονογραφικών προγραμμάτων των Ιερών Μονών του Αγίου Όρους από την Ακαδημία Αθηνών καθώς και στην έκδοση των περιηγητικών εντυπώσεων του Ρώσου περιηγητή και προσκυνητή  Βασίλι Μπάρσκι (1741 – 1747), από το Αρχείο του Ακαδημαϊκού Παύλου Μυλωνά, σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη.

Ο ίδιος αναφέρει σε κείμενα του που αφορούν στην συλλογή του:

ν ντιθέσει πρς λλους φωτογράφους πετύπωσα κυρίως κτήρια, λόγω κα τν παγγελματικν μου νδιαφερόντων. Στν κθεση κα τν κατάλογο περιλαμβάνονται πόψεις κα λεπτομέρειες κτηρίων πο κάηκαν, πως μεγάλο μέρος τς Μονς Χελανδαρίου, τ νατολικ τμμα τς Μονς Καρακάλλου, βόρεια κόρδα το Βατοπαιδίου κα καταπληκτικ αθουσα ποδοχς το ωσικο, κα μονς τν ποίων ψη λλοιώθηκε μ μετασκευές…

… Κατ τν πρώτη μου πίσκεψη βγαζα μόνο σπρόμαυρες φωτογραφίες μ μία παλι Rolleiflex. π τ 1961 κα μετ χρησιμοποιοσα κα μία μηχαν 24x36, ρχικ μι Retina Reflex κα ργότερα διάφορους τύπους τς Minolta, γι ν φωτογραφίζω μ φλμ Kodachrome κυρίως κτήρια κα τοπία. Δέχθηκα εχαρίστως τν πρόταση τς γιορειτικς στίας ν κτεθε στς αθουσες τς να μέρος τς συλλογς μου γχρώμων διαφανειν το γίου ρους, κατ προτίμησιν φωτογραφίες τν δεκαετιν το 1960 κα 70, πο ποτυπώνουν τ θωνικ τοπίο, πρν λλοιωθε π τν διάνοιξη δρόμων, κα τ δομημένο περιβάλλον πρν π τν νακαίνιση κα μετασκευ πολλν κτηριακν συγκροτημάτων…

λλαγ πο διαπιστώνει κανες στ τελευταα πενντα χρόνια εναι καταλυτική. Τ 1956 δν πρχε κανένας μαξιτς δρόμος, κα ο μετακινήσεις γινόντουσαν πεζ μ καΐκι. Μ ξαίρεση μερικς πεμβάσεις, π.χ. στν δρα τς ερς Κοινότητος κα στς μονς Διονυσίου κα Γρηγορίου, τ δομημένο περιβάλλον δν εχε λλάξει π τς ρχς το αώνα. Τ λεκτρικ ρεμα ταν γνωστο. Τ πλοα τς συγκοινωνίας ταν μικρ ξύλινα «μοτόρια». Πρόλαβα στν τράπεζα το ωσικο τ νιαο χειρόμακτρο πο πλώνεται σ λο τ μκος το τραπεζιο, τ ποο βλέπουμε στς βυζαντινς τοιχογραφίες το Μυστικο Δείπνου, κα χει τώρα ντικατασταθε π χαρτοπετσέτες. Ο κοινόχρηστες γκαταστάσεις γιεινς ταν ατς πο περιγράφει κα σχεδιάζει ρλάνδος στν «Μοναστηριακ ρχιτεκτονική» · ζήτημα εναι ν σήμερα χει μείνει γι δεγμα. Εχες γενικ τν ασθηση τι χρόνος χει σταματήσει κα ζες σ καιρος λλοτινούς…

Τα ιερά μηνύματα

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος χαιρέτησε την παρουσίαση του έργου αυτού και τόνισε μεταξύ άλλων:

«Η Έκθεσις αυτή, της ενδιαφερούσης συλλογής φωτογραφιών, τεκμηρίων της παρελθούσης πεντηκονταετίας, θεωρείται εξαιρετικώς σημαντική, διότι καταγράφει τον πλούτον της προσφάτου ιστορίας της ιεράς Αθωνικής χερσονήσου. Το απαράμιλλον φυσικό κάλλος, τ καταπληκτικά αρχιτεκτονήματα, τ ιερά κειμήλια. Αι ασκητικα των μοναστών μορφα και το κατανυκτικν περιβάλλον απεικονίζονται και αποτυπώνονται συγκινητικώς.»

Η δε Ιερά Κοινότητα, αντίστοιχα στο δικό της μήνυμα, ανέφερε:

«Συγχαρητήρια αξίζουν στον μύστη του Αγίου Όρους Ακαδημαϊκό κ. Παναγιώτη ΒοΒοκοτόπουλος, που με το φωτογραφικό του φακό και την φωτογραφική του αποτύπωσή μας ανάγει στη προηγούμενη από μας γενεά. Στο τότε φυσικό περιβάλλον. Στα δρώμενα της εποχής εκείνης. Όταν δεν είχε αρχίσει ακόμη προσπάθεια αναστήλωσης και μνημειακής αποκατάστασης του Αγίου ‘Όρους από τα αρμόδια όργανα της Ιεράς Κοινότητος και του Κέντρου Διατηρήσεως Αγιορείτικης Κληρονομιάς (ΚΕ.Δ.Α.Κ.) και θαλάσσια συγκοινωνία προς το Άγιον Όρος, με την έλλειψη μηχανοκίνητων πλοίων, ήτο σπάνια και δυσκατόρθωτη τότε που επίσης εντός της χερσονήσου περιήγηση των Ιερών Καθιδρυμάτων ήτο δυνατή μόνο για ολίγους πεζοπόρους, ένεκα των μεγάλων αποστάσεων και της απουσίας δασικών οδών, που διανοίχθηκαν διακριτικά αργότερα για την πυρασφάλεια των Καθιδρυμάτων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος»

 

 

 

 

facebook

Newsletter


E-shop